Soms gebeurt het als een donderslag bij heldere hemel: een werknemer valt uit met een burn-out. Veel vaker echter kondigt zo’n ziekmelding zich lang van tevoren aan. Maar dan moet je de signalen wel oppikken natuurlijk. Ik moest hieraan denken toen ik een paar weken terug op zondag met mijn kinderen voetbal zat te kijken en een speler na een wedstrijd openhartig vertelde over het gebrek aan (werk)plezier dat hij ondervond. Gebrek aan werkplezier is namelijk een signaal dat een voorspeller van verzuim kán zijn. Altijd fijn natuurlijk: een werknemer die zich duidelijk uitspreekt over zijn gevoel. Daar kun je wat mee als leidinggevende. Meestal zijn de signalen wat minder duidelijk. Dan moet je dus zelf goed opletten. Als een werknemer opeens slechter gaat presteren, fouten gaat maken, aanhoudende concentratieproblemen heeft of wat vaker te laat komt… het kan zomaar een aankondiging zijn van meer ellende. Wat als jouw leidinggevende niet zo alert is? Of wat als de werknemer helemaal geen signalen afgeeft, maar er ongemerkt wel een emmertje aan het overlopen is? Ook dan wil je graag voorkomen dat je verrast wordt door een ziekmelding. Een preventiegesprek doet dat Een preventiegesprek is het gesprek dat je als leidinggevende aangaat met je werknemer wanneer het ogenschijnlijk nog allemaal prima gaat qua werk, maar wanneer je toch het idee hebt dat er iets niet helemaal lekker gaat. En dus drink je samen even een kop koffie. Je luistert als leidinggevende, probeert boven tafel te krijgen wat er speelt en maakt samen concrete afspraken voor de toekomst. Een alerte leidinggevende plant zo’n gesprek natuurlijk meteen in, nadat hij een signaal heeft opgepikt. Maar je kunt het ook gewoon periodiek inplannen. Bijvoorbeeld elk kwartaal. Handig voor leidinggevenden met wat minder voelsprieten of voor een werknemer die geen signalen afgeeft.

Als we gedrag willen veranderen, kijken we vaak naar motivatie. Als je iets écht wilt, dan kun je het ook. Dat is de gedachte. Maar is dat ook zo? Ben Tiggelaar schrijft in de De Ladder dat dit slechts een deel van het verhaal is.