Cialdini beschrijft in zijn boek het Milgram-experiment

Het experiment, uitgevoerd door psycholoog Stanley Milgram in de jaren ’60, draaide om gehoorzaamheid aan autoriteit.

Deelnemers kregen de rol van ‘leraar’ en moesten een ‘leerling’ (in werkelijkheid een acteur) elektrische schokken toedienen bij elk fout antwoord.

Terwijl de schokken steeds sterker werden en de ‘leerling’ hoorbaar protesteerde, drong de testleider – een autoriteitsfiguur in een witte jas – aan om door te gaan. 

Het verbijsterende resultaat? 

De meeste deelnemers volgden de instructies, ondanks hun zichtbare twijfel en ongemak. Dit experiment toonde de kracht van autoriteit aan: mensen zijn bereid om ver te gaan als iemand met gezag hen dat opdraagt, zelfs als ze het gevoel hebben dat het niet goed is.

Ik dacht nog: dat experiment is inmiddels wel een tijdje geleden. In de huidige maatschappij waarin mensen (dus ook: zieke werknemers) toch wel wat mondiger zijn geworden, zal het zo’n vaart niet lopen. Maar het experiment is recent nog herhaald en gaf dezelfde resultaten.

Autoriteit is dus een niet te onderschatten factor.  En dat geldt ook bij verzuimbegeleiding. Ga maar na. Als een ziekmelding wat langer duurt, komt de werknemer meestal met een of meerdere autoriteiten in contact. 

De bedrijfsarts uiteraard

Maar vaak ook: de huisarts, psycholoog, specialist, iemand van de vakbond of een advocaat. Om er maar een paar te noemen.

Het probleem is dat die autoriteit er vaak voor zorgt dat de werknemer onnodig lang ‘ziek’ blijft omdat de autoriteit dat in de hand werkt. Die redeneert vanuit zijn eigen vakgebied en zegt vaak al snel: blijf nog maar even thuis. De werknemer weet niet beter, maar ziet een witte jas en denkt dan: zal wel goed zijn.

Wij denken dan: de werknemer wil helemaal niet terug aan het werk. Maar het is regelmatig de autoriteit in de buurt van de werknemer die zijn hakken in het zand geduwd heeft.

Tot zover het slechte nieuws. Dan nu het goede!

Want ook de direct leidinggevende en jij als hr-manager of casemanager zijn in de ogen van de werknemer een soort van autoriteit. Hier kun je gebruik van maken door het tijdig voeren van een goed verzuimgesprek bij dreigend langdurig verzuim. Een gesprek waarbij jij en de leidinggevende – vanuit een autoriteitspositie – samen met de werknemer een helder en verantwoord plan opstellen richting een duurzame hersteldmelding.

Dit plan is cruciaal

Want het biedt als het ware weerstand tegen de krachten van alle andere autoriteiten die de zieke werknemer nog gaat tegenkomen op zijn reïntegratiepad.

Er is wel een ‘maar’: autoriteit van jou en de leidinggevende in het verzuimgesprek is géén gegeven.

Inconsistente plannen, irreële doelen, niet goed luisteren, geen empathie tonen, of heel snel al dreigen met sancties: allemaal manieren om je eigen autoriteitspositie te ondermijnen. En dus de werknemer te verliezen. Ook dan gaan de hakken in het zand. En zie die hakken er zonder autoriteitspositie maar weer eens uit te krijgen.

Autoriteit is slechts één van de zes beïnvloedingstechnieken die Cialdini beschrijft in zijn boek Invloed. In mijn eigen verzuimaanpak gebruik ik ze alle zes. Als je ze op het juiste moment en op de juiste manier inzet, zijn ze namelijk enorm krachtig en een gigantische hulp bij het terugdringen van ziekteverzuim. Meer hierover weten? Stuur me een berichtje.

© Mark Idzinga